Bilirkişi heyetinden Bakanlığın Buca Cezaevi uygulaması için ders gibi karar: Kamu yararı yok, şehircilik ilkelerine aykırı
Yıkılan Buca Cevaevi'nin 80 bin metrekarelik alanını kamu kullanımından kopartıp özel kullanımlara açmanın yolunu açan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın 'Rezerv Yapı Alanı' kararına karşı İzmir Büyükşehir Belediyesinin açtığı davada bilir kişi heyeti ders gibi karar verdi.
Yıkılan Buca Cevaevi’nin 80 bin metrekarelik alanını kamu kullanımından kopartıp özel kullanımlara açmanın yolunu açan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın “Rezerv Yapı Alanı” kararına karşı İzmir Büyükşehir Belediyesinin açtığı davada bilir kişi heyeti ders gibi karar verdi. 6. İdare Mahkemesi’nin atadığı; Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehri ve Bölge Planlama Bölümü öğretim üyeleri Prof. Dr. Mert Çubukçu, Prof. Şebnem Gökçen ve Dr. Levent Ünverdi’den oluşan bilirkişi heyeti söz konusu işlemde kamu yararı bulunmadığı kararına vardı. Bilirkişi raporunda; “Söz konusu işlemin planlama esasları, şehircilik ilkeleri, plan bütünlüğü ve imar mevzuatı ve kamu yarına uygun olmadığı kanaatine varılmıştır” ifadeleri dikkat çekti.
KAMUSAL AÇIK ALANLARA İHTİYAÇ VAR
Bilirkişi raporunda ayrıca şu bilgiler de verildi: “İzmir Büyükşehir Belediyesi dava dilekçesinde Buca Cezaevi’nin yıkımı sonrası 80 bin metrekarelik bir alanın ortaya çıktığı, İzmir’in merkezinde oldukça değerli olan bu alanda planlama yetkisi belediyelerde iken alanın acele bir karar ile rezerv yapı ilan edilerek Bakanlık yetkisine geçirildiği ancak görüş sorulmadığı, kararın ilan edilmediği, duyurulmadığı belirtildi. Buca Cezaevi parsellerinin bulunduğu bölgede konum itibariyle bütünlük gösteren bir alan yerine tekil olarak statü değişikliği yapılarak kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında rezerv yapı alanı olarak belirlenmesi gerektirecek herhangi bir gözlemsel veriye dayalı tespit gerekçe rapor bulunmuyor İlçenin kamusal açık alanlara olan ihtiyacının karşılanmasına yönelik talepler doğrultusunda alanın rekreasyon alanı ve genel otopark alanı olarak belirlenmesine yönelik hazırlanan 1/5000 ölçekli nazım imar plan değişikliği önerisi Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.10.2022 tarihli kararı ile uygun görüldüğü ancak aynı gün davalı Bakanlık tarafından söz kalana ilişkin planların askı çıkarıldığı bilgileri verildi. Alanın tespit gerekçe raporu düzenlenmeden ve herhangi bir veriye dayanmadan rezerv yapı alanı belirlenmesinin hukuka aykırıdır ve parçacığı bir yaklaşımdır.”
PLANLAMA ESASLARINA UYGUN DEĞİL
Buca Cezaevi Alanı için açılan davada 6. İdare Mahkemesi’nin atadığı bilirkişi heyeti raporunda şu ifadelerde yer aldı: “Dava konusu parsellere yönelik rezerv yapı alanı gerekçe raporunun 6306 sayılı kanunun uygulama yönetmeliğine uyarlık göstermediği belirtildi. Dava konusu parsellerin rezerv yapı alanı kapsamına alınmasına dair raporun mevzuat hükümleri ile tarif edilen teknik ve nesnel tespitlerden yoksun olduğu. Dava konusu kamusal alanda muhalif parsellerin konumlanmadığı, alan geçmiş süreçten bu yana kamusal bir işleve ayrılmış olduğu hatırlatıldı. Kamusal bir kullanımın özel mülkiyete konu kullanımlara ayrılmasının planlama esas ve ilkelerine aykırı olacağının altı çizildi. Alanın özellikle son yaşaman deprem sonrası gelir getirici hedeflerden ziyade, kentsel yaşanabilirlik ve sakınım planlaması hedefleri ile ele alınarak kamusal kullanımlara ayrılmasının daha öncelikli olması istendi. Mevzuat hükümler ile tarif edilen ve planlama süreçlerini de yönlendirecek teknik ve nesnel tespitlerden yoksun olduğu kanaatine varılmış olması nedeniyle dava konusu muftelif parsellere yönelik rezerv yapı alanı kararının planlama esasları ve imar mevzuatını uygun olmadığı görülmüştür. Bu nedenlerle söz konuşu kararın Planlama esasları, şehircilik ilkeleri, plan bütünlüğü ve imar mevzuatı ve kamu yarına uygun olmadığı kanaatine varılmıştır.”